Złote przeboje

W 1978 r. ukazała się kaseta ze złotymi przebojami artysty, a rok później płyta z podobnym materiałem. W czerwcu 1979 r. Czesław Niemen wystąpił na festiwalu w Opolu, a 24 sierpnia 1979 r. w Sopocie zdobył Grand Prix Festiwalu Interwizji piosenką Nim przyjdzie wiosna. We wrześniu 1979 r. odwiedził rodzinne Stare Wasiliszki, a pod koniec roku przygotował kompilacyjną płytę Postscriptum. Zaprezentował ją w styczniu 1980 r. na targach MIDEM w Cannes. Krytyk muzyczny Wacław Panek poświęcił mu książkę Kształty mitu.
Karierę Czesława Niemena zakłóciło wprowadzenie stanu wojennego. W maju 1982 r. z grupą Kombi wystąpił w Sztokholmie, ukazała się też kaseta z jego muzyką filmową. Później występował sporadycznie, np. w listopadzie 1984 r. grał w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, a 12 grudnia 1985 r. grał w klubie Stodoła w Warszawie. 11 i 12 lipca 1986 r. zaśpiewał na zlocie Old Rock Meeting w Operze Leśnej w Sopocie, a jesienią zagrał na festiwalu Jazz Jamboree w Warszawie. W 1987 r. wystąpił w Jarocinie, potem grał w Skandynawii, a 29 listopada 1987 r. dał koncert w Queen Elizabeth Hall w Londynie. W 1988 r. wznowiono kilka jego płyt, m.in. Dziwny jest ten świat, Czy mnie jeszcze pamiętasz? i Niemen Enigmatic. W 1989 r. ukazała się pierwsza od wielu lat płyta Niemena z nowym materiałem, przygotowywana przez lata Terra Deflorata.

W 1975 r. Niemen poślubił swą drugą żonę Małgorzatę, z którą miał dwie córki Natalię (ur. 1976) i Eleonorę (ur. 1977). Występował solo i w zmieniających się składach, nagrywał sporo muzyki teatralnej, od początku 1977 r. korzystając ze studia Teatru Narodowego w Warszawie. Na przełomie lat 1976/1977 nagrał podwójną płytę Idée fixe, wydaną na początku 1978 r. Latem 1976 r. otrzymał odznakę Zasłużony Działacz Kultury i Złoty Krzyż Zasługi. Pod koniec roku odbył wielkie tournée po ZSRR, gdzie wystąpił też w październiku 1977 r. i kwietniu 1979 r. W maju 1977 r. nagrał koncert dla telewizyjnego bloku Studio 2, potem występował w USA, a w lutym 1978 r. koncertował na festiwalu jazzowym w Bombaju. Latem 1978 r. zaproszono go do Hawany na Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów

Czesław Niemen, od 1968 r. grający na organach Hammonda, z wolna rozbudował swoje klawiszowe instrumentarium, dodając najpierw melotron, a potem, jako pierwszy polski muzyk, syntezator Mooga. Nowoczesne i drogie wówczas wyposażenie pozwoliło mu nagrać wspomniany, prawie całkowicie elektroniczny album, stawiający go w jednym rzędzie z takimi awangardowymi muzykami i grupami jak Tangerine Dream, Klaus Schulze czy Vangelis.

"Niemen Aerolit"

Grupa Niemen zakończyła swoją działalność koncertem w Białymstoku w sierpniu 1973 r. W następnym miesiącu powstała grupa Niemen Aerolit, która nagrała m.in. materiał na pośmiertną płytę 41 Potencjometrów Pana Jana, a w końcu roku 1974 płytę zatytułowaną nazwą zespołu. Jego działalność przerwała śmierć perkusisty Piotra Dziemskiego w marcu 1975 r., którą Niemen głęboko przeżył. Zadedykował mu płytę Katharsis, nagraną solo również w 1975 r.
Czesław Niemen, od 1968 r. grający na organach Hammonda, z wolna rozbudował swoje klawiszowe instrumentarium, dodając najpierw melotron, a potem, jako pierwszy polski muzyk, syntezator Mooga. Nowoczesne i drogie wówczas wyposażenie pozwoliło mu nagrać wspomniany, prawie całkowicie elektroniczny album, stawiający go w jednym rzędzie z takimi awangardowymi muzykami i grupami jak Tangerine Dream, Klaus Schulze czy Vangelis.

Spotkanie z Helmutem Nadolskim

Jesienią 1971 r. Niemen zetknął się z awangardowym kontrabasistą Helmutem Nadolskim. Z nim oraz z muzykami grupy SBB stworzył Grupę Niemen, która działała od grudnia 1971 r. do sierpnia 1973 r. Występował z nią i nagrywał trębacz Andrzej Przybielski. W styczniu 1972 r. w Monachium nagrano płytę Strange Is This World, w sierpniu 1972 r. w kraju dwie płyty częściowo improwizowane Niemen Vol. 1 i Niemen Vol. 2, a w sierpniu 1973 r., również w Monachium, album Ode to Venus. Zespół jego wystąpił w kilku krajach europejskich i zebrał pozytywne recenzje krytyki muzycznej. Równocześnie Czesław Niemen zaczął nagrywać muzykę filmową, którą tworzył przez prawie 10 lat. Wiosną 1973 r. zarejestrował też w Monachium utwory na płytę solową Russische Lieder. W styczniu i lutym 1974 r. z renomowanymi muzykami sesyjnymi nagrał w Nowym Jorku płytę Mourner’s Rhapsody. Zagraniczna kariera Niemena nie rozwinęła się jednak zgodnie z oczekiwaniami muzyka, jak i jego polskich fanów.

Nowy skład "Niemen Enigmatic"

W styczniu 1971 r. nowy skład Niemen Enigmatic zarejestrował materiał na podwójny album Niemen z ambitną ujazzowioną muzyką, częściowo do słów Norwida. Występował w kraju oraz m.in. w Czechosłowacji i Finlandii. W tym czasie Czesław Niemen uzyskał mieszkanie na Żoliborzu w Warszawie przy ul. Niecałej 8, finalizował też sprawę rozwodową. Pod koniec 1971 r. wziął udział w nagraniu płyty z muzyką Andrzeja Kurylewicza. W ciągu całej swej kariery wielokrotnie wspomagał różnych artystów w nagraniach i brał udział w zbiorowych przedsięwzięciach muzycznych czy muzyczno-teatralnych. Napisał wiele utworów dla innych wykonawców, m.in. dla Ady Rusowicz. Przez lata powstały dziesiątki wersji jego piosenek.